Hardloopkanjer van de Haart (12)

Jan Wevers

Soms zijn er van die dagen waarbij je bij dageraad al weet dat het een bijzondere dag gaat worden. Zondag 12 Juli 2015 was zo'n dag, een memorabele dag. Gerdy kwam me om 07.30 uur ophalen en samen renden we naar de Haart, voor onze afspraak met een bijzondere hardloper. Onze stemming was een beetje, hoe zal ik het zeggen, devoot. Het miezerde een beetje. Iets voor achten kwamen we aan op de zorgboerderij "De Ontmoeting". Lang geleden dat we hier geweest waren!

We werden allerhartelijkst ontvangen door Ria, en ons gemoed werd wat lichter. In de keuken zat Jan Wevers, onze meeloopgast van deze ochtend. Nou ja, meelopen, helaas zat dit er niet in. Jan is erg ziek, voldoende energie om met ons mee te rennen is er niet. En dat terwijl Jan in november de marathon van Athene heeft uitgelopen en in maart de halve marathon in Venlo afgeraffeld heeft in 1.35. Maar een klein uurtje met ons meefietsen moest nog lukken, en daar waren we blij mee.

Kort nadat we hoorden dat Jan ziek was, in mei dit jaar, opperde Gerdy het idee of het misschien een mooi plan was om een hardloopportret te schrijven over Jan. Dit vond ik een inderdaad een erg mooi plan, dus een telefoontje was gauw gepleegd. Jan klonk monter en nuchter aan de telefoon en een uurtje praten over hardlopen zag hij wel zitten.

Toen we hem ophaalden op zijn boerderij waren we natuurlijk wat afwachtend. Wat zijn de juiste woorden? Hoe gaan Jan en zijn dierbaren om met deze tijding? Gelukkig voelde Jan onze worsteling goed aan, hij herkende het. Natuurlijk is er verdriet, maar Ria had, zo vertelde Jan, wel eens de behoefte om een briefje op de deur te plakken met de boodschap "Doe maar gewoon gezellig hoor!" Met een positieve kijk op het leven proberen Jan, Ria en de kinderen een manier te vinden om met deze situatie om te gaan. Mooi om te horen vonden we, en een pak van ons hart. We vroegen ons hardop af wie wie nu aan het uitlaten was!

We weten niet anders of Jan loopt hard. Gerdy kent Jan via z'n zusje Heidi - ze speelde er vroeger veel mee - en via de jongere broers van Jan, bevriend met de broers van Gerdy. Broer Bert is helaas niet meer onder ons, in 2008 is hij ons onverwacht ontvallen. Ik heb jaren met Bert gevoetbald. Als ik Jan zo hoorde praten en lachen dan was het net of ik Bert hoorde. Dat deed me goed. Net als Bert heeft Jan een nuchtere kijk op de dingen, geen borstklopperij, een mooie boerenwijsheid. Bescheiden ook, want na veel getrek kregen we uit Jan zijn PR op de 5 km: 16.55! Man, daar kun je mee thuiskomen! We liepen dus naast een regionale topper!

Net zoals Dick en Bert voetbalde Jan bij AZSV. Hardlopen vond hij altijd al mooi werk, met de trainingen liep hij veel al voorop. In de winterdag deed hij zo nu en dan mee met een hardloopwedstrijd, zoals de Loohuiscross. Liep hij de 10 km eventjes in 37, 38 minuten, en dook vervolgens weer de stal in om de varkens te voeren. Voetballen en een boerderij is niet altijd een gelukkige combinatie dus de voetbalschoenen moesten in de wilgen gehangen worden. Jan liep 2, 3 keer in de week voor zich zelf en deed zo nu en dan mee met de Keiloop, de 10 mijlenloop, dat soort wedstrijden. Toen Jan op een cursus Frans (een moderne boer heeft natuurlijk kennis van de Franse taal...) Lia Assink trof, liet hij zich overhalen om bij AVA te gaan, in 2001. Bij AVA trof hij een gezellige groep atleten waarmee het fijn hardlopen was. Trainingen van Johan Assink, Gerard Demkes en Bert Klutman; ging er vaak pittig aan toe.

Het hardlopen ging niet altijd vanzelf. Vanaf de midden jaren 90 had Jan vaak last van hoofdpijn, vooral in de vroege ochtend. Achteraf bleek dat zijn nieren niet goed functioneerden. Begin jaren 2000 kreeg Jan een donornier van vader Henk, en deze deed het goed de eerste jaren. Jan liep er de eerste marathon mee in Rotterdam, in 2004, in een tijd van 3.03,49. Een klasse prestatie, en dat met een nieuwe nier! De nier van vader Henk had nog nooit zo hard gelopen! Later dat jaar heeft Jan de marathon van Amsterdam gelopen, in 3.00,42. Net niet onder de 3 uur dus. Jan doet hier nu redelijk laconiek onder, maar we zien op zijn gezicht een glimp van een oude frustratie. Na deze klasse prestaties heeft Jan nog enkele trail-marathons gelopen en natuurlijk de moeder de marathons, Athene, in 2014. Stiekem was er nog wel de hoop om ooit nog eens een poging te doen de magische grens te doorbreken.

In 2007 kreeg Jan problemen met de donornier. Jan moest weer aan het dialyse-apparaat, voor een periode van 8 maanden. 2008 was dus een heftig jaar: dialyseren, op zoek naar een nieuwe nier, het overlijden van Bert.  In 2008 komt de genezing uit vertrouwde hoek: Ria doneert een nier aan Jan, en deze blijkt goed aan te slaan. Het hardlopen wordt weer opgepakt, er moet weer vanaf nul begonnen worden. Gedisciplineerd maakt Jan zijn kilometers en het oude niveau komt weer terug. Jan loopt diverse 15 km wedstrijden binnen het uur, loopt zich op het podium van de Kramprun, loopt enkele lange afstandswedstrijden en knalt natuurlijk jaarlijks bij hem in de achtertuin, op de Boekeldercross. De boerderij en zijn gestel hebben niet optimaal meegewerkt met zijn hardloopcarrière,  maar desondanks heeft Jan toch een prachtig palmares! Jan, bescheiden dat hij is, kan niet echt een hoogtepunt noemen dat hij bereikt heeft in zijn carrière,  maar kijkt met voldoening terug dat hij met 2 nieuwe nieren dit bereikt heeft. Zekers iets om trots op te zijn Jan!

Als we op de Driehonderdmeterweg lopen, vliegt er een majestueuze buizerd van ons weg. Dit geeft inspiratie voor een nieuwe vraag: heeft Jan wel eens avonturen beleefd met valse buizerds, tijdens al die kilometers over de Haart? Als vogelspotter wil ik dit wel eens weten. Wel nu, Jan had natuurlijk ook gehoord dat op de Ringkamp een buizerd op nogal agressieve wijze zijn territorium verdedigde. Dat wou Jan wel eens meemaken! Hij is dus moedwillig het territorium in gerend om de confrontatie met deze fanatieke vogel aan te gaan. Waar een normaal mens met een grote boog om dit onheilsgebied heen loopt, loopt Jan doodgemoedereerd er juist dwars doorheen. De buizerd kwam inderdaad op hem af, maar Jan had hem in de smiezen. De stootvogel brak zijn aanval af en koos wijselijk het luchtruim, de lafaard.

Deze anekdote vond ik natuurlijk erg tekenend voor Jan. Met een open vizier de strijd aan gaan met tegenslagen en met zijn ziekte. Jan vond dit wat "groot" gezegd, maar ik denk dat er wel wat in zit. Jan heeft op medisch vlak heel wat voor zijn kiezen gekregen en deze laatste klap is een beste. In de put zitten, kniesoren, miepen, het bijltje er bij neer leggen is er echter niet bij; met een nuchtere positiviteit probeert Jan er wat moois van te maken. Ook dit vind ik een prestatie van formaat.

Als we weer terug zijn de boerderij hebben we voldaan gevoel. We kenden eigenlijk alleen de achterkant van Jan goed - in zijn karakteristiek huppelpas rende hij meestal een heel end voor ons uit - en we hebben nu de andere kant een beetje leren kennen. We hebben afgesproken dat we vaker nog eens een eindje gaan oplopen met Jan. Samen rennen door de pastorale velden van de Haart, praten over hardlopen, over het leven, over boeken, over valse buizerds en andere zaken.  We zien er naar uit Jan!

Als Gerdy en ik terugrennen naar Aalten zijn we onder de indruk. We zijn onder indruk hoe Jan en Ria omgaan met deze situatie. We hopen op kracht voor deze mooie mensen. Jan is een duursporter pur sang en is strijd gewend om de laatste kilometers ook goed af te leggen. Hopelijk helpt dit je in deze strijd Jan! In mijn achterhoofd speelt het lied "Fix You" van Coldplay: We hopen het van harte!