Hoeveel tijd verlies je op de marathon door warme omstandigheden?

Erasmusbrug in Rotterdam

Wat zijn de weersvoorspellingen? Elk jaar weer is het speculeren over het weer en de invloed hiervan op de marathonprestaties. Zondag gingen er bijna 16 duizend mensen van start in de Rotterdam marathon en ja het werd best warm. Welke invloed heeft dit mogelijk gehad? Hoeveel energie ben je extra kwijt geraakt doordat het lichaam de temperatuur constant probeert te houden. En wat doet temperatuur eigenlijk met je prestatie?

Door: Miriam van Reijen

De ideale temperatuur

Om een goede prestatie te kunnen neerzetten is een beetje kou geen probleem. Je lichaam hoeft dan minder moeite te doen om zich te koelen en er meer energie en zuurstofrijkbloed beschikbaar is voor je spieren. Vooral bij lange afstanden is een temperatuur van rond de 9 a 10 graden ideaal. Hoe korter de afstand, hoe prettiger een iets warmere temperatuur. Honderd meter sprinters presteren het best bij temperaturen rond de 21-23 graden.

Verandering bij kou

Wordt het kouder dan de ideale temperatuur, dan neemt de prestatie gemiddeld af. Loop je bij 10 graden 12 km/u (5.00 min/km), dan neemt dit tempo bij -10 graden met dezelfde intensiteit met 3-4% toe tot 11.6 km/u. Wordt het kouder dan -18 dan komt er zo’n 8 a 9% aan tijd bij en loop je nog maar 11.1 km/u. Deze verminderde prestatie ontstaat door drie zaken. Ten eerste is de aansturing van je zenuwstelsel langzamer onder koudere omstandigheden. Hierdoor spannen je spieren minder snel aan. Ten tweede stuurt je lichaam minder bloed naar je extremiteiten (je benen en armen) bij kou. Liever houd je lijf het warme bloed rondom je romp om je warm te houden. Spieren krijgen dus minder zuurstof. Ten slotte heeft je lichaam veel energie nodig om zich warm te houden. Hiervoor gaat je lijf extra koolhydraten verbranden. Deze energie kun je dus niet gebruiken om harder te lopen.

Verandering bij warmte

Wordt het warmer dan de ideale temperatuur, dan neemt je prestatie ook af. Loop je de marathon bij een ideale 10 graden in 3u30, dan is je tijd opgelopen tot 3u39 bij 15 graden en tot 3u46 bij 21 graden. Wordt het 26 graden dan zou je zomaar 23 minuten bij je beste marathontijd op mogen tellen. Je presteert minder bij warme omstandigheden door verschillende oorzaken. Ten eerste worden er minder spiervezels geactiveerd in warme omstandigheden. Ten tweede stuurt je lichaam veel bloed naar je huid om af te koelen. Dit zuurstofrijke bloed kan dus niet gebruikt worden door je spieren. Ten slotte ga je, net zoals in hele koude omstandigheden, meer energie verbruiken om af te koelen en meer koolhydraten verbranden dan in de ideale omstandigheden. Energie die je wederom niet kunt gebruiken om harder te lopen.

Wanneer verbruik je nu het meeste energie?

Zowel onder koude als onder warme omstandigheden is je prestatie dus verminderd. Maar verbruik je nu meer energie in de kou of in de warmte? Onderzoek laat zien dat er geen verschil bestaat. De totale energie die je kunt gebruiken blijft namelijk hetzelfde. Enkel het einddoel van deze verbruikte energie is verschillend. Sport je onder ideale omstandigheden dan gebruik je de energie vooral om (heel) hard te kunnen lopen. Is het kouder of warmer dan wordt een deel van de energie gebruikt of af te koelen of op te warmen. De totale hoeveelheid verbruikte energie per afstand blijft dus hetzelfde. (bron)