“Wat is je tijd?” of “heb je lekker gelopen?”

Alsof ‘je tijd’ het enige is dat telt

"Wat is je tijd?” Dat is vaak de eerste vraag die mensen je stellen na afloop van een hardloopwedstrijd. Alsof ‘je tijd’ het enige is dat telt. Uiteraard is het leuk om jezelf tastbare doelen te stellen en te zien of je prestaties verbeteren. Al helemaal als je een betere hardloper bent en je het in wedstrijden tegen anderen opneemt. Maar er zijn nog zoveel meer elementen die een loopwedstrijd de moeite waard maken voor iedere loper, ongeacht niveau, zoals het plezier en de beleving. 

Voor de ene loper is de motivatie tijd. Deze loper loopt met een hardloophorloge en is niet tevreden als hij of zij niet de tijd gelopen heeft, die hij of zij zich van te voren als doel had gesteld. De andere loper loopt op gevoel en gaat meer voor de beleving en het plezier. Deze loper loopt vaak ‘op zijn of haar lichaam’, zonder hardloophorloge, en kan een prima race hebben gelopen, ook al viel die tijdtechnisch tegen. Deze loper let meer op elementen als de omgeving, de mensen langs de kant, de sfeer, het gevoel die dag, of het lopen lekker ging en is gewoon blij als hij of zij (bij een nieuwe afstand) de finish haalt. 

De vraag "wat is je tijd?” direct na een race doet volgens mij afbreuk aan alle andere aspecten van  een loopwedstrijd, die zo’n evenement meer dan de moeite waard maken. Een focus op de tijd kan het plezier tijdens of na zo’n race doen afnemen en dat is zonde. Het is namelijk sowieso al goed dat je jezelf uitdaagt door deel te nemen aan een wedstrijd, van welke afstand dan ook, en dat op zichzelf is al een groot applaus waard! Je hoeft niet de strijd aan te gaan met anderen. De enige tegen wie je het opneemt, ben je zelf.  Het gaat erom dat je jezelf verbetert. En als je weer een nieuwe mijlpaal behaalt, dan kun je er beter maar stevig van genieten, niet waar?

In onze maatschappij wordt er zo gefocust op presteren, dat het extra belangrijk is om beweging te zien als een vorm van ontspanning en een bron van plezier. Op school of op het werk ben je vooral bezig met logisch nadenken, je linker hersenhelft, en met sport of bewegen gebruik je juist meer je  creatieve kant, je rechter hersenhelft. Je ontspant door activiteiten in deze twee hersenhelften af te wisselen. Als je sport ook gaat zien als een prestatie komt er druk op te staan en zul je er minder ontspanning van ervaren, terwijl dat juist zo’n belangrijke motivatie is om te gaan en blijven bewegen.

Als trainer vind ik het erg belangrijk om ‘mijn’ atleten allereerst het plezier in en de passie voor sport bij te brengen. Mijn eerste vragen na afloop van een wedstrijd zijn dan ook "was het leuk?” en "heb je lekker gelopen?”. Pas daarna vraag ik hoe het ging en of ze tevreden zijn (met de tijd). Iedereen, ongeacht positie of netto-eindtijd, krijgt een applaus van het hele team, gewoon voor de prestatie op zich. Zo wordt iedereen aangemoedigd en in het zonnetje gezet. Als ik als trainer alleen maar focus op hun tijd en prestaties, ga ik eraan voorbij dat het gewoon al erg goed en vooral leuk is dat ze zichzelf uitdagen in loopwedstrijden. Plezier is het belangrijkst. Als er dan ook nog goed gelopen is, is dat alleen maar mooi meegenomen en een extra motivatie om zo door te gaan.

In mijn beleving is de fun de belangrijkste motivator, vooral om te blijven bewegen op de lange termijn. En vanuit ontspanning presteert iedereen op zijn of haar best. Dus zelfs wanneer je je richt op prestaties is ontspanning een belangrijke factor. Zoals je in het bedrijfsleven niet kunt managen op ‘resultaten’, kun je in de sport niet coachen op ‘tijden’. Waarop je je in de voorbereiding wél kunt richten is het belang van plezier en beleving, een verantwoorde wedstrijdvoorbereiding (fysiek en mentaal), rust en ontspanning, gezonde voeding; kortom dat je je goed voelt. Als je daar aandacht aan besteedt, dan geef je atleten niet alleen een goede training, maar breng je ze ook een gezonde levensstijl bij. En daar hebben ze niet alleen wat aan in de sport, maar ook in de rest van hun leven.

Je prestatie op een bepaalde dag is afhankelijk van een breed scala aan fysieke en mentale aspecten, die je niet allemaal in de hand hebt. Als je slechts focust op ‘tijd’ is de kans op teleurstelling groot, wanneer je de tijd, die je jezelf als doel had gesteld, niet haalt. Echter, wanneer je focust op gevoel, plezier en beleving, op ‘lekker lopen’ en genieten, is de kans op een succeservaring het grootst, omdat je je dan richt op dingen die je wél kunt beïnvloeden, namelijk waar je op focust én je gedachtes. 

Mijn boodschap voor jullie is de volgende. Focus bij een wedstrijd niet (alleen) op tijd, die kun je maar moeilijk beïnvloeden. Voor je het weet, mis je de andere elementen, die je wedstrijd een mooie ervaring maken. Dus geniet met volle teugen van iedere wedstrijd: van het weer, de mensen langs de kant, de wind door je haar en de zon op je gezicht, van de omgeving, de sfeer, van het lopen en het gevoel dat je krijgt als je de finish passeert. Dán wordt een wedstrijd geen prestatie, maar een beleving. En als het je niet alleen om plezier, maar ook om prestaties gaat, ook dan geldt: vanuit ontspanning presteert iedereen het best. Een dikke kans dat je dan (ongemerkt) het best presteert en weer een PR loopt!

Auteur: Yvonne Janssen, BeneFIT! Sport, Coaching & Consultancy (bron)