Temperatuur en vermoeidheid

Een verschil van amper twee graden kan al zorgen voor enorme problemen

Het lichaam is nogal veeleisend. Een te koude, of te warme lichaamstemperatuur levert al snel problemen op. Een verschil van amper twee graden kan al zorgen voor enorme problemen. Met uitputting en het noodzakelijk stoppen van inspanning als gevolg.

Temperatuurhuishouding in een notendop

Bij inspanning komt ongeveer 75% van de energie vrij als hitte. Om te voorkomen dat je lichaamstemperatuur te veel stijgt gaat je lichaam aan de slag. Je bloedvaten verwijden zich waardoor het warme bloed naar de oppervlakte (huid) kan stromen om af te koelen en je begint te zweten. Zodra dit zweet verdampt op je huid koel je ook.

Te warm?

Is de buitentemperatuur echter te hoog, heb je onvoldoende vocht in je lichaam of kan je om een andere reden je hitte niet kwijt dat stijgt de lichaamstemperatuur. Een aantal tienden van graden is geen probleem. Stijgt de lichaamstemperatuur echter tot hoog in de 38 graden dan is dat voor veel mensen een reden om de inspanning te staken. Het lichaam geeft dan zoveel signalen dat de inspanning moet stoppen dat het vrijwel onmogelijk is deze signalen te negeren. Ook wordt het centrale zenuwstelsel direct beïnvloedt. Wanneer de temperatuur te hoog oploopt, daalt de aansturing van de spiervezels door het zenuwstelsel. Op deze manier remt het zenuwstelsel de hitte productie.

Topatleten beter bestand tegen hitte?

Goedgetrainde atleten hebben net zoveel last van de hitte. De hittestress (belasting van temperatuur op het lichaam) is niet anders dan bij ongetrainden. Toch zijn topatleten beter in staat de stopsignalen iets langer te negeren. Zij stoppen de inspanning met een lichaamstemperatuur die ongeveer een halve graad hoger ligt, rond de 39.5. Maar wellicht loper ze hierdoor een groter risico. Goedgetrainde atleten onderschatten namelijk hun lichaamstemperatuur. Er is een groter verschil in hun ervaren temperatuurbelasting en de daadwerkelijke belasting dan bij minder getrainde atleten. Dit betekent dat ze wellicht eerder het risico lopen de kritieke grens te overschrijden.

Te koud?

Ook een te koud lichaam functioneert niet goed. Wind, lage temperaturen en vochtige lucht dragen bij aan kou. Een daling van slechts 2 graden in lichaamstemperatuur kan al voor problemen zorgen. Bij 30 graden bestaat er een aanzienlijke kans op overlijden. Voordat een spier samentrekt en kracht kan leveren moet er een signaal van de hersenen, via de zenuwbanen naar de spier gaan. Bij kou werken deze signalen minder goed dan onder warmere omstandigheden. Hierdoor is het signaal dat spieren opdracht geeft samen te trekken minder snel en minder effectief. Met als gevolg een vermindering van kracht en moeite met het uitvoeren van fijne motorische handelingen. Wel eens geprobeerd met koude vingers een slot te openen?

Beïnvloeden van warmteperceptie

Je kunt je lichaam tijdelijk voor de gek houden door het lichaam te koelen. De meest effectieve plek om de perceptie van overhitting te beïnvloeden is je voorhoofd. Ook al daalt je lichaamstemperatuur amper als je je voorhoofd koelt. Het voelt wel zo.Voor even, in ieder geval. Waarschijnlijk komt dit omdat er op het gezicht meer receptoren bevinden die de hitte waarnemen.

Trainen tegen hitte

Als je voor een evenement naar een hele warme omgeving afreist kun je wel lichaam voorbereiden aan deze warme omstandigheden door hitte trainingen te doen. . Dit houdt in dat je 7-10 dagen in de hitte traint (als het buiten koud is; extra lagen kleding aan), 60 tot maximaal 100 minuten en voldoende blijft drinken. Na 10 dagen zal het lichaam eerder zweten, neemt het bloedvolume toe en bevat het zweet minder belangrijke elektrolyten (vooral natrium en kalium). Je hartslag zal ook minder toenemen tijdens inspanning in de hitte. (bron)