Fact Check: Het lichaam van een hardloper is eerder versleten

Hardlopen is een forse belasting voor de gewrichten, met name voor heupen, knieën en enkels. 

Hardlopen is een belastende sport voor het lichaam. Het gehele lichaam moet gedragen worden en tegelijkertijd is er sprake van een herhalende eenzijdige belasting. Doorgaans is de gangbare mening dat hardlopen de kans op het krijgen van slijtage vergroot. Maar is dat ook echt zo?

Belasting is essentieel

Om kraakbeen gezond te houden is belasting essentieel. Regelmatige belasting zorgt namelijk voor de uitwisseling van voedingsstoffen en afbraakproducten tussen kraakbeen en gewrichtsvloeistof. Vocht en afvalstoffen worden uit het kraakbeen geperst tijdens de belaste fase, waarna in de onbelaste fase vocht en nieuwe voedingsstoffen het gewricht binnenstromen.

Hardlopen is een forse belasting voor de gewrichten, met name voor heupen, knieën en enkels. Toch toont de wetenschappelijke literatuur aan dat hardlopen tot ca 50 km /week in een gezond gewricht (bij gezonde mensen zonder overgewicht) geen nadelige gevolgen heeft voor de kwaliteit van het kraakbeen en ook niet zorgt voor versnelde slijtage.

Na het hardlopen blijkt dat het kraakbeenvolume tijdelijk wat dunner is. Maar binnen enkele uren is dit weer hersteld.

Wanneer komt kraakbeenslijtage voor?

Wanneer het gewricht echter beschadigd is, bijvoorbeeld door een eerder meniscusletsel, is de kans op vroegtijdige ontwikkeling van slijtage wèl vergroot. Maar dat dit verergert door hardlopen is niet overtuigd bewezen.

Kraakbeenslijtage, of te wel artrose, komt vooral voor op oudere leeftijd. Kenmerken zijn met name pijn en stijfheid van het gewricht en soms zwelling, met name na belasting, doordat de productie van gewrichtsvloeistof toeneemt. Naast kraakbeenschade kan ook het onderliggende bot zijn aangetast. Oorzaak kan leeftijd of genetische aanleg zijn, maar ook een gewrichtsbeschadiging. Diagnostiek vindt plaats met een röntgenfoto.

Wanneer de diagnose van ‘beginnende slijtage’ gesteld is, is het verstandig om enige pas op de plaats te nemen wat hardlopen betreft. Het, in ieder geval tijdelijk, staken van het hardlopen en starten met ‘gesloten keten’ oefeningen is doorgaans onderdeel van de behandeling. Hierbij wordt schokbelasting op het gewricht, zoals dat bij hardlopen gebeurt, vermeden. Fietsen is dan een uitstekend alternatief. Daarbij wordt het gewrichtskraakbeen gelijkelijk belast, terwijl de beenspieren goed worden getraind.

Goed getrainde beenspieren zijn erg belangrijk bij het opvangen van piekbelasting, zoals het neerkomen bij hardlopen. Daarbij is een combinatie van kracht- en coördinatietraining vaak zeer zinvol. De sportfysiotherapeut kan hierin goed begeleiden.

Is eenmaal het spierkorset rondom het gewricht goed getraind en is het gewricht weer tot rust gekomen, dan kan geleidelijk aan, op geleide van klachten, geprobeerd worden het hardlopen weer op te bouwen. Goed dempend schoeisel en een niet al te hard wegdek (denk bv aan bospaden in plaats van asfalt) is daarbij belangrijk. Mochten wederom klachten ontstaan, dan is een bezoek aan de sportarts geïndiceerd. (bron)