Hardlopen met astma

Sporten biedt bij astma ook voordelen!

Zeker 10% van de Nederlanders heeft in meer of mindere mate last van luchtwegklachten in de vorm van astma. Een astma-aanval kan door allerlei prikkels worden getriggerd, waaronder lichamelijke inspanning. Maar dat betekent niet dat je op de bank moet blijven zitten, integendeel. Sporten biedt namelijk ook voordelen!

Astma is een chronische ontsteking van de diepere luchtwegen. Dat maakt mensen met astma extra gevoelig voor blootstelling aan allergische prikkels (zoals huisstof of huisdieren) en andere omgevingsfactoren (tabaksrook, luchtvervuiling en kou). Bij een astma-aanval vernauwen de luchtwegen en wordt er meer slijm aangemaakt, waardoor benauwdheid, kortademigheid of een piepende ademhaling kan ontstaan.

De aanleg voor astma is meestal erfelijk en klachten treden op vanaf jonge leeftijd. De triggers, regelmaat en het soort astma-aanval verschilt van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben zelfs jarenlang geen aanvallen. En waar de één hele lichte klachten heeft, kan de ander fors kortademig zijn tijdens een astma-aanval.

Inspanning als trigger

Bij veel mensen met astma kan ook zware inspanning een astma-aanval uitlokken. De grote hoeveelheid lucht die op deze momenten langs de slijmvliezen stroomt, kan een uitdrogend en prikkelend effect hebben, wat een astma-aanval met kortademigheid kan uitlokken. Dit wordt inspanningsastma genoemd.

Hetzelfde effect kan bij ‘niet-astmatische’ sporters optreden bij intensieve inspanning. Dit staat bekend als sportgerelateerde luchtwegvernauwing. Door omgevingsfactoren zoals droge koude lucht (schaatsen, hardlopen in de winter), chlooramines (zwemmen) of allergenen als gras- en boompollen ontstaat een toenemende irritatie van de luchtwegen. Vrouwelijke sporters zijn hierbij enigszins in het nadeel gezien hormonale factoren en een kleinere luchtwegdiameter. Net als bij inspanningsastma is er bij sportgerelateerde luchtwegvernauwing een seizoensgebonden variatie te verwachten in de klachten die optreden.

Wel of niet sporten?

Dat je last hebt van (inspannings)astma betekent niet dat je niet kunt sporten. Het is juist bevorderlijk voor je gezondheid, want daarmee verbeter je je conditie en vergroot je je weerstand. De longen worden minder prikkelbaar, waardoor je minder last hebt van astma-aanvallen in het dagelijks leven. Ook vergroot je het herstelvermogen van je luchtwegen, waardoor een aanval korter duurt en minder hevig is. Sporten zorgt er bovendien voor dat je ademhalingsspieren zich ontwikkelen zodat je longfunctie, en vaak ook je longinhoud, verbeteren.

Hoe pak je het aan?

Wil je hardlopen met (inspannings)astma? Een goede warming-up vermindert de kans op een astma-aanval tijdens de inspanning, omdat de luchtwegen een verminderde neiging hebben te vernauwen. Ga dus rustig van start en neem de tijd om je lichaam op te warmen. Neem eventueel voorafgaand aan het hardlopen een luchtwegverwijdend medicijn (op doktersvoorschrift) en probeer zoveel mogelijk rekening te houden met prikkelende omgevingsfactoren zoals pollen, schimmels, kou en tabaksrook. Het kan helpen om te sporten in een warme, vochtige en laag allergene omgeving. Met mondbedekking (zoals een buff) zorg je dat de ingeademde lucht minder koud is. Verergeren je klachten tijdens het hardlopen? Dan kun je je training het beste onderbreken.

Herken de klacht

Als je last van een onverklaarbare, aanhoudende prikkelhoest en/of kortademigheid, kan het verstandig zijn contact op te nemen met een sportarts of longarts. Met enkele onderzoeken kan vastgesteld worden of er sprake is van astma, inspanningsastma of sportgerelateerde luchtwegvernauwing en kan een doeltreffend behandelplan worden opgesteld. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het starten met een longpufje zoals Ventolin of luchtwegverwijdende medicatie. (bron)