Vierhouten - Hendrik Mouwenveld route

Het voormalig onderduikerskamp 'Verscholen Dorp'

Op de 2e dag van onze vakantie maak ik een mooie tocht door het Vierhouterbos, met zijn eeuwenoude eiken- en dennenbossen. Ik zet de wekker op 5.30 uur, het wordt de warmste dag van het jaar (38 graden) en ik hoop ook nog wat wild te spotten. De naam van de route die ik loop komt van het heideveld Hendrik Mouwen. Een afwisselende route door de verschillende soorten natuur waar je doorheen komt. Er zitten veel wat bredere paden (karresporen) in deze route, wat aan de ene kant misschien iets saai is maar waardoor wild misschien wat gemakkelijker te spotten is. 

Als ik mijn auto op de parkeerplaats in het bos zet staat er al een andere auto. Het is op deze vroege ochtend nog heerlijk koel en vooral onder de vele bomen is het goed toeven. Net na de helft van de route kom ik bij een bijzonder historisch monument, het voormalig onderduikerskamp ‘Verscholen Dorp’ in Vierhouten. Het doel van dit kamp was een veilige schuilplaats bieden aan mensen die in de Tweede Wereldoorlog op de vlucht waren voor de Duitsers. Oorspronkelijk bestond het kamp uit 9 hutten, die door een dicht dennenbos aan het oog van de buitenwereld werden onttrokken. De plaatsen kun je nog herkennen aan ondiepe kuilen in de grond. Nu kun je er nog drie nagebouwde hutten bezichtigen. Het kamp bood toen onderdak aan Joden, verzetsmensen, geallieerden, een Duitse deserteur en vele anderen. Vanaf februari 1943 werd het dorp dan ook bewoond door 86 onderduikers. 

Op zondag 29 oktober 1944 ontdekten twee SS’ers, die aan het jagen waren, het kamp. Het geluid van houthakken trok hun aandacht. Ze troffen een jongen die water was gaan halen. Na een kort verhoor lieten ze hem gaan en gingen versterking halen. Zij dachten op een kamp vol ‘gevaarlijke terroristen’ gestuit te zijn. Intussen konden de meeste onderduikers vluchten, op acht Joodse onderduikers na. Zij werden gevangengezet in de kelder van ‘De Paasheuvel’ in Vierhouten. Twee van hen werden aan de voet van ‘De Paasheuvel’ gefusilleerd. De anderen moesten terug naar het ‘Verscholen dorp’ lopen. Onderweg probeerden twee onderduikers te vluchten. Eén van hen werd doodgeschoten, de ander keerde terug omdat zijn 6-jarige zoontje begon te schreeuwen. De onderduikers moesten in drie kuilen gaan liggen en werden door een executiepeloton doodgeschoten. Ook het 6-jarig jongetje kwam hierbij om. 

Bij één van de nagebouwde hutten sta ik even bij stil en probeer me een voorstelling te maken van wat hier gebeurd is. Wat moeten die mensen een angst hebben gehad. Ter herinnering aan deze tragische gebeurtenis werd er op 4 mei 1994 een monument aan de Tongerenseweg opgericht. Als ik weer door loop is het al bijna 7.45 uur en heb ik een mooie route mogen lopen. Oh ja, wat ik gespot heb is één wild zwijn!