Trainen in de kou heeft zo zijn charmes |
Trainen in de kou heeft zo
zijn charmes. De prikkelende kou tijdens het lopen op je wangen is niet altijd
onplezierig. Maar het is wel goed om je te realiseren dat de kou een grote
invloed heeft op het functioneren van onze spieren én op de prestatie. Lees wat
er in je lichaam gebeurt tijdens kou en hoe je jezelf hier het beste tegen kunt
wapenen. Een gewaarschuwd mens telt voor twee!
Wat voor de een comfortabel
voelt is voor de ander al snel te koud. Kou kan dan ook het beste worden
omschreven als een situatie waarbij de lichaamstemperatuur (normaal gesproken
gemiddeld 37 graden) daalt en de homeostase (balans in het lichaam) wordt verstoord.
Wind, lage temperaturen en vochtige lucht dragen bij aan kou. Een daling van
slechts 2 graden in lichaamstemperatuur kan al voor problemen zorgen. Bij 30
graden bestaat er een aanzienlijke kans op overlijden.
Het lichaam gebruikt een
aantal mechanismen om te voorkomen dat de lichaamstemperatuur daalt onder koude
omstandigheden. Een van deze mechanismen is vasoconstrictie, letterlijk
bloedvatvernauwing. Hierdoor kan er minder bloed naar de ledematen stromen en
blijft het warme bloed dicht bij het lichaam. Met als gevolg de bekende koude
handen en voeten. Een tweede manier om een daling in lichaamstemperatuur tegen
te gaan is rillen. Rillen is niets anders dan het onvrijwillig en snel
samentrekken van spieren. Dit kost energie en levert warmte op, tot wel vijf
keer de normale waarden.
Een andere reden waarom
inspanning in de kou meer energie kost heeft te maken met je ademhaling. De
verdamping van zweet op je lichaam zorgt voor afkoeling. Maar ook je ademhaling
speelt hierbij een belangrijke rol. De lucht die je inademt bevat vocht. Vocht
dat wordt verwarmd door je lichaam en weer wordt uitgeademd. De warmte die op
die manier verloren gaat zorgt er ook voor dat je lichaam afkoelt. Als de lucht
erg koud en erg droog is haal je meer en dieper adem dan bij warme, vochtige
lucht. En dus verlies je meer warmte. In de bergen met koude en droge lucht kun
je zo meer warmte verliezen via je ademhaling van door de verdamping van zweet.
Voordat een spier samentrekt
en kracht kan leveren moet er een signaal van de hersenen, via de zenuwbanen
naar de spier gaan. Bij kou werken deze signalen minder goed dan onder warmere
signalen. Hierdoor is het signaal dat spieren opdracht geeft samen te trekken
minder snel en minder effectief. Met als gevolg een vermindering van kracht en
moeite met het uitvoeren van fijne motorische handelingen. Wel eens geprobeerd
met koude vingers een slot te openen? Bij ouderen reageert het zenuwstelsel
minder snel op kou- of warmte. Hierdoor blijft de maximale kracht onder koudere
omstandigheden bij ouderen beter gehandhaafd.
Bij het leveren van maximale
kracht zoals tijdens sprinten of sprinten moeten alle spiervezels gelijktijdig
en volledig worden geactiveerd. Omdat juist deze snelle en volledige activatie
gehinderd wordt door kou worden sprint- en springprestaties meer aangetast dan
duurprestaties. Bij duurprestaties is er ook eerder sprake van een te hoge
temperatuur die de prestatie belemmert. Zo laat een grootschalig onderzoek
onder marathonlopers zien dat er snellere tijden worden gelopen bij een
temperatuur van 5 graden. Bij temperaturen hoger dan 15 graden waren de meeste
lopers aanzienlijk langzamer. De meeste sprinters functioneren pas goed bij
temperaturen boven de 15 graden.
Dat roken een flink aantal
nadelige effecten heeft op je gezondheid is niets nieuws. Maar wist je dat
rokers ook meer problemen hebben in de kou? Waarschijnlijk heeft dit te maken
met een slechtere conditie van de bloedvaten en dus minder mogelijkheid tot
aanpassing in koude of warme omstandigheden. Ook alcohol heeft een negatieve
invloed. Het remt de ril-reactie van het lichaam bij kou, verlaagt de
lichaamstemperatuur en voorkomt dat je goed aan kunt voelen hoe koud je
eigenlijk bent.
Dat je voldoende moet drinken
en het risico loopt op dehydratie in warme omstandigheden is algemeen bekend.
Maar ook als het koud is moet je zorgen dat je voldoende vocht binnenkrijgt.
Koude lucht is namelijk bij uitstek droge lucht. Koude lucht kan namelijk
weinig vocht vasthouden. Dit kan ervoor zorgen dat je bij inspanning in de kou
makkelijker vocht verliest (het zweet op je lichaam verdampt snel) én meer
risico loopt op dehydratie. Bovendien zorgt kou ervoor dat je minder gevoelig
bent voor dorstsignalen van het lichaam. (bron)
Miriam van Reijen