|
Een alcoholische consumptie af en toe is zelfs goed |
Wie net een zware wedstrijd
achter de rug heeft, zeker op een warme dag, verdient een biertje. Deelnemers
toosten op hun overwinning of persoonlijk record, of likken hun wonden en
spoelen de wedstrijd met enkele biertjes weg. Waarom ook niet? Waarin schuilt
het kwaad? Een alcoholische consumptie af en toe is zelfs goed. Wij zetten de voor-
en nadelen van alcohol op een rijtje.
We beginnen met enkele
mogelijke voordelen van alcohol:
Minder hart- en vaatziekten?
Door de geschiedenis heen werd
alcohol gezien als een wonderdrankje dat ook in medische kringen werd gebruikt.
In het Keltisch (uisce beatha) betekent whisky niet voor niets levenswater. De
positieve verhalen over alcohol van de laatste tijd zijn ontstaan nadat men
ontdekte dat mensen uit het Middellandse-Zeegebied minder hart- en vaatziekten
hebben. En dat ondanks een vetrijker dieet dan bijvoorbeeld het Amerikaanse.
En, merkten de wetenschappers op, de mediterrane mensen drinken bij hun
maaltijden altijd wijn en meestal rode (er is nauwelijks onderzoek gedaan naar
witte wijn). Kanttekening: De Gezondheidsraad geeft wel het advies om niet uit
gezondheidsredenen alcohol te gaan drinken. Wel af en toe een glaasje? Neem dan
maximaal 1 glas alcohol per dag.
Langer leven?
Sindsdien is uit studies
gebleken dat matig drinken de kans verkleint om een hartaanval te krijgen die
wordt veroorzaakt door verstopte aders. Het is gebleken dat alcohol het gehalte
aan HDL ('gunstig' cholesterol) in het bloed doet verhogen en de hoeveelheid
LDL ('ongunstig' cholesterol) doet verlagen. LDL verstopt de aderen, terwijl
HDL juist LDL uit het bloed wegneemt en naar de lever brengt, waar het kan
worden afgebroken. Deze gegevens, gecombineerd met verschillen in levensstijl
en een verminderde kans op hart- en vaatziekten onder matige drinkers,
resulteert in een twintig procent lagere kans op een vroegtijdige dood in
vergelijking met niet-drinkers.
Betere mentale scherpte
Een andere, niet onbelangrijke
bijzaak schijnt te zijn dat matige drinkers met het verstrijken der jaren een
betere mentale scherpte behouden ten opzichte van niet-drinkers. In een recent
verschenen studie is twintig jaar lang naar de drankgewoontes van vierduizend
tweelingen gekeken. Het onderzoek toonde aan dat degenen die dagelijks één à
twee glazen alcohol dronken over betere verstandelijke vaardigheden beschikten
dan zij die zich van alcohol onthielden. De theorie hierachter heeft weer te
maken met het cholesterolniveau in bloed. Alcohol 'verschoont' de bloedvaten
zodat ook de hersenen beter doorbloed worden en men helderder kan denken.
Antioxidanten
Wetenschappers ontdekten dat
het de antioxidanten zijn, in wijn en andere alcoholhoudende dranken (onbekend
is of in bier ook antioxidanten zitten), die bescherming bieden tegen hart- en
vaatziekten. De antioxidanten (flavonoïden) komen uit de druivenschil. De
theorie van het effect van antioxidanten luidt als volgt: wanneer
LDL-cholesterol in het bloed circuleert, gaat het een verbinding aan met
zuurstof. Deze oxidatie leidt tot beschadiging van bloedvaten (te vergelijken
met roestvorming) en uiteindelijk zullen die verstoppen.
Antioxidanten voorkomen de
oxidatie van LDL, waardoor de vaten niet beschadigd worden. Onderzoek aan de
universiteit van Californië ondersteunt deze theorie. Bij een studie aldaar
bleek dat twee tot drie uur na het drinken van twee glazen rode wijn het niveau
van flavonoïden in het bloed op een hoogtepunt kwam. Het is waarschijnlijk dat
het hogere niveau meer bescherming biedt tegen de oxidatie van LDL-cholesterol.
Keerzijde
Matig drinken impliceert dus
een eventueel langere levensduur, maar ga nooit voorbij aan de schadelijke
effecten van alcohol. Het lichaam betaalt een hoge tol wanneer je regelmatig
drinkt en te véél drinken is zeer schadelijk. Het lichaam reageert zeer sterk
op alcohol, omdat het ingrijpt op de stofwisseling van veel organen. Alcohol
heeft invloed op veel belangrijke lichaamsfuncties, zoals opname, transport en
verbruik of opslag van bijna iedere voedingsstof. Wanneer men drinkt, wordt
ongeveer een vijfde van de alcohol snel door de maag geabsorbeerd. Het overige
wordt opgenomen in het bloed. Een gedeelte van de alcohol in de maag wordt
meteen verteerd en komt nooit in het bloed terecht.
Vrouwen eerder dronken
Vrouwen bezitten overigens
minder van een soort enzymen die juist voor die vertering zorgen. Dat is één
van de redenen waardoor zij eerder dan mannen de effecten van alcohol voelen.
Een tweede oorzaak is het feit dat vrouwen in hun lichaam een minder hoog
percentage vocht ten opzichte van het vetpercentage hebben. Als gevolg daarvan
neemt de concentratie alcohol in het bloed van een vrouw sneller toe.
Vet opeenhoping
Eenmaal in de bloedbaan wordt
alcohol getransporteerd naar de lever en daar afgebroken in een tempo van
ongeveer tien gram per uur. Terwijl je drinkt, is de lever druk bezig met het
ontgiften van de alcohol, waardoor andere vitale functies van de lever
stilliggen. Eén van die functies is de verwerking van vet, dat daarna naar
spier- en vetcellen wordt getransporteerd. Alcohol vertraagt dit proces en als
gevolg daarvan hopen kleine vetdruppeltjes zich in de lever op. Pas wanneer de
alcohol de lever heeft verlaten, kan deze de vetten verwerken. Maar wanneer men
veel en regelmatig drinkt, hoopt het vet zich dusdanig op dat er
leverstoornissen of zelfs leverziekten kunnen ontstaan.
Glycogeen voor hardlopers
Nog een functie van de lever
is de opslag van glycogeen (koolhydraten), die het lichaam nodig heeft als
energiebron. Als de lever alcohol moet verwerken, verstoort het de verbranding
van koolhydraten, waardoor het bloedsuikerniveau daalt. Een avondje doorzakken
veroorzaakt zodoende een slap en hongerig gevoel, zodat er de volgende ochtend
van een training nauwelijks sprake kan zijn.
Vergeet voorts niet dat
alcohol het urineren bevordert. Alcohol bespoedigt vochtverlies van het
lichaam, waardoor er kans op uitdroging ontstaat. Dit verklaart ook de kater:
de hersenen die normaal veel vocht bevatten, krimpen enigszins door uitdroging
na drankgebruik. En dat veroorzaakt de hoofdpijn. De aloude truc: drink ter
compensatie evenveel water en de volgende ochtend valt de hoofdpijn mee. Met
het genoemde verlies van vocht worden ook verschillende vitamines en mineralen,
waaronder zink, aan het lichaam onttrokken. Zink is zeer belangrijk voor het
immuunsysteem.
Groter risico voor lopers
Zoals elke loper weet, heeft
uitdroging direct invloed op de prestatie en kan voorts een ernstig probleem
worden wanneer er te veel vocht wordt verloren. Zeker in combinatie met
vochtverlies door zweten. Met andere woorden: drinken na de wedstrijd betekent
dat de concentratie alcohol in het bloed enorm stijgt. Daardoor droogt de loper
nog meer uit en wordt met een geringe hoeveelheid alcohol reeds snel dronken.
Bier voor de koolhydraten?
Het fabeltje dat bier na een
wedstrijd een goede bron is voor het aanvullen van de benodigde koolhydraten,
moet hier worden ontzenuwd. Een pilsje van 0,2 liter bevat slechts 8 gram
koolhydraten. Reken maar uit hoeveel glazen dat zijn, als men ervan uitgaat dat
je ongeveer 125 gram koolhydraten nodig hebt in de eerste uren na een zware
inspanning.
Conclusie?
Wat te doen met bovenstaande
kennis? Om te beginnen moet worden gesteld dat een vrij matig gebruik van
alcohol niet voor iedereen goed is. Voor velen wegen de eventuele voordelen
niet op tegen de nadelen. Denk bijvoorbeeld aan de vele duizenden die jaarlijks
vroegtijdig sterven door drankmisbruik. Verder zijn er risicogroepen die ook
van de alcohol moeten afblijven, zoals zwangere vrouwen en zij die zwanger
willen worden of mensen die antidepressiva gebruiken (het gebruik van
medicijnen in combinatie met alcohol kan de effecten van beide middelen
versterken).
Geniet, maar drink met mate
De sleutel voor anderen is een
matig drankgebruik en dat wil zeggen dagelijks één à twee drankjes voor mannen
en één drankje voor vrouwen. Een standaard drankje is een glas bier of wijn, of
een borrelglaasje sterke drank. Houd altijd in gedachten dat het lichaam na
elke consumptie ruim een uur nodig heeft om de alcohol te verwerken.
Alcohol en sport
Wat betreft de combinatie
drank en lopen geldt ten slotte het volgende: vermijd alcoholische drank de
avond voor een wedstrijd of een zware training. Wanneer het om een belangrijke
wedstrijd gaat, is het zelfs beter om twee avonden lang de drank te laten
staan. Na de wedstrijd kan een biertje of twee geen kwaad, maar drink daarbij
veel water of sportdrank. Drink voldoende om de halve kilo vochtverlies
(zweten) te compenseren. En eet ook veel koolhydraatrijke producten, zoals
bananen, boterhammen met zoet beleg of eierkoeken, zodat de koolhydraten weer
worden aangevuld en de nadelige effecten van alcohol worden voorkomen.
Kortom: Wel of geen biertje?
Een bescheiden consumptie van
alcohol verlaagt het cholesterolniveau, vermindert de kans op hart-en
vaatziekten en kan zelfs preventief werken tegen geheugenverlies die op latere
leeftijd ontstaat. Alle reden dus om na een race met één à twee biertjes de
dorst te lessen. Het goede nieuws ten spijt, kan drank echter ook een
vernietigende invloed hebben op gezondheid en loopprestaties. (bron)