Supersnelle hardloopschoen Nike wakkert discussie over technologie in sport aan

de Nike Zoom Vaporfly 4%

Afgelopen zomer lanceerde Nike een nieuwe, naar eigen zeggen revolutionaire, hardloopschoen: de Nike Zoom Vaporfly 4%. Het bedrijf gaf daarbij de belofte dat renners dankzij het vernuftige ontwerp maar liefst 4% sneller zouden kunnen rennen dan hun concurrenten. De Amerikaanse krant The New York Times onderzocht dit statement uitvoerig en komt tot de volgende conclusie: de schoenen zijn écht sneller. Echter roept het her en der weer de vraag op of deze en andere technologische ontwikkelingen de sport er wel eerlijk en leuker op maakt.

De New York Times deed uitgebreid onderzoek naar de 'supersnelle' schoen van Nike. De krant onderzocht zo'n 500.000 resultaten van hele en halve marathons sinds 2014. Aan de hand van openbare wedstrijdverslagen en schoengegevens van Strava, een door hardlopers veel gebruikte fitnessapp, kwam de Times tot de conclusie dat hardlopers met Vaporflys 3 tot 4 procent sneller rennen dan vergelijkbare renners (renners die normaal gesproken ongeveer dezelfde resultaten halen) met andere schoenen. Bovendien waren ze ruim 1 procent sneller dan de hardlopers die de op een na snelste hardloopschoen op de markt droegen.

Speciale tussenzool

De Vaporflys, die voor ongeveer 250 dollar verkocht worden, hebben, anders dan de meeste hardloopschoenen, een plaat van koolstofvezel in de tussenzool. Deze slaat energie op en geeft deze vrij bij elke stap. Het fungeert als het ware als een catapult om renners vooruit te duwen. Vergeleken met normale trainingsschoenen, lijkt het erop dat de Vaporflys wel sneller afdragen: sommige gebruikers stelden dat de schoenen hun effectiviteit al na zo'n 150 kilometer verloren.

In het artikel over het onderzoek naar de schoen, stipt The New York Times ook een ander issue aan waar al langer over wordt gediscussieerd: wanneer zorgt technologische vooruitgang voor oneerlijke concurrentie binnen de sport? In het golf werden eerder bepaalde ballen verboden die rechter vliegen, de Amerikaanse NFL verbood het gebruik van een plakkerige substantie waarmee basketballers de bal beter konden vangen en in het zwemmen werden high-tech pakken verbannen waarvan werd gezegd dat ze zorgden voor een beter drijfvermogen en snelheid. Van de zwempakken werd aangenomen dat ze je zo'n 2% sneller lieten zwemmen, een beetje vergelijkbaar met het voordeel dat de Nike Vaporflys bieden ten opzichte van de daarop best presterende schoen.

Er lijken internationaal geen duidelijke regels te zijn als het gaat om hardloopschoenen. De International Association of Athletics Federations stelt alleen het volgende: "schoenen mogen niet dermate gemaakt worden dat ze atleten een voor de concurrentie oneerlijke voordelen opleveren. Het is niet gespecificeerd om wat voor voordelen het gaat.

Data

Overigens zorgen niet alleen ontwikkeling in de productontwikkelingen ervoor dat sporters beter gaan presteren. Ook digitale technologische ontwikkelingen helpen de sport vooruit. Zo gebruiken steeds meer sporters elektronische hulpmiddelen bij hun activiteiten. Uit onderzoek bleek dat ruim een derde van de Nederlandse sporters een app, activity trackers of smartwatch gebruikt om gegevens over hun inspanning vast te kunnen leggen. Technologieanalist Juniper verwacht dat de consumentenmarkt van sporttechnologische toepassingen in 2019 ruim 53 miljard dollar waard is.

Op professioneel niveau lijkt de Formule 1 op dit moment de sport waarin de meeste data worden vastgelegd. Zo lezen we dat per raceauto sensoren bij elke Grand Prix meer dan 500 essentiële en ruim 13.000 aanvullende parameters registreren. "Gecombineerd genereren de 24 raceauto’s zo in totaal 40 gigabyte aan data per race, die via een ingenieus systeem real time naar de teams worden teruggekoppeld", aldus Numrush.

Er zijn echter ook al sensoren en AI-toepassingen die een hersenschudding of blessure kunnen voorspellen. Verschillende sportclubs, waaronder Ajax en PSV, experimenteren met virtual reality. Via virtual reality kunnen de coaches bijvoorbeeld spelsituaties simuleren en zo zien waar dingen fout gaan. Vier camera's registreren tijdens wedstrijden bovendien iedere beweging in het veld. (bron)