dinsdag 9 februari 2016

Route 22: Arnhem Noord - Sonsbeek en landgoederen

In de afgelopen jaren heb ik veel routes door het prachtige Achterhoekse landschap gelopen en een aantal hiervan wil ik graag met jullie delen. Ik probeer de komende tijd iedere maand een route hieraan toe te voegen, uiteraard ook geschikt om te wandelen. Opmerkingen of aanvullingen hoor ik graag.

Vandaag de 22e route uit deze serie: Een route aan de noordkant van Arnhem. Eigenlijk loop je steeds langs de randen van de stad, maar soms heb je eerder het idee dat je midden op de Veluwe loopt. Op Centraal station Arnhem neem je via de tunnel over het spoor de uitgang aan de Sonsbeekzijde. Je loopt al snel door park Sonsbeek, langs vijvers en beekjes. In het park zijn een bezoekerscentrum, een watermuseum en diverse horecagelegenheden. Je komt langs kasteel Zypendaal en loopt over de glooiende randen langs beekdal, bos en open velden. Na de oversteek van de N785 loop je over een eikenlaan en door de dennenbossen van voormalig landgoed Schaarsbergen. Het tweede deel van deze tocht gaat over de prachtige, glooiende landgoederen Warnsborn, Vijverberg, Lichtenbeek, Boschveld en Mariëndaal. Deze landgoederen staan garant voor veel landschappelijke variatie. Groot Warnsborn met z'n fraaie Oranjerie, heideveldjes, graslandjes, brede beukenlanen en kronkelende paadjes, beekjes en vijvers. Je passeert een fraaie theekoepel op landgoed Boschveld en als toefje op de pudding loop je door 'De Groene Bedstee' op landgoed Mariëndaal. Langs het diep gelegen spooremplacement loop je terug naar het station.

Route 22: Arnhem Noord - Sonsbeek en landgoederen
Afstand: 16,5 kilometer
Start: Station Arnhem Centraal (Sonsbeekzijde), Amsterdamseweg 210 - 6813 GK Arnhem
Bewegwijzerd: Nee
Afkortingen: LA Linksaf, RA rechtsaf, RD rechtdoor
Foto's van de route: fotoalbum
GPX bestand van de route
Laatst aangepast: 9 februari 2016
Klik hier voor alle wandel- en hardlooproute's in de omgeving van Aalten

01.Je gaat op station Arnhem Centraal vanaf het perron via de traverse over het spoor naar de uitgang Sonsbeekzijde
02.Bij stoplichten oversteken en RA over het trottoir
03.Na de fietsenstalling de eerste klinkerweg LA (Brantsenstraat)
04.Op splitsing rechts aanhouden (Bouriciusstraat) 
05.Nu de eerste weg links, direct daarna rechts aanhouden en met de bocht mee naar rechts naar beneden
06.Weg oversteken en RD, een klinkerweg in naar bezoekerscentrum Sonsbeek
*Sonsbeek is waarschijnlijk een verbastering van Sint Jansbeek, een spreng die is aangelegd om diverse watermolens te laten draaien. Arnhem is niet ontstaan langs de Rijn, zoals veel mensen denken, maar langs deze beek. Er zijn nog twee watermolens op Sonsbeek: de Begijnemolen waar tegenwoordig het Watermuseum in gevestigd is en aan de voet van de heuvel in de Sonsbeek¬weide de Witte Molen, die nog steeds koren maalt en waar ook meel te koop is. Naast deze molen is een bezoekers¬centrum. Het park is in zijn huidige vorm grotendeels aangelegd tussen 1775 en 1850 in de Engelse landschapsstijl. Er zijn vijvers, watervallen, heuvels, bos en weide. Er staan ook enkele boerderijen. Het witte landhuis zelf is vanaf 1744 gebouwd in classicistische stijl.
07.Links aanhouden langs het bezoekerscentrum
08.Klinkerpad gaat over in grindpad RD, je passeert aan je rechterhand het Nederlands Watermuseum
*Het Nederlands Watermuseum is een eigentijds en interactief museum over alle aspecten van water. Een écht doe-museum waar je bijvoorbeeld een tochtje kunt maken door het riool, een prachtige film over water kunt bekijken, waterproefjes kunt uitvoeren, maar waar je ook van alles te weten kunt komen over dijkbeheer, drinkwater, grondwater of water-gebruik in Nederland en de rest van de wereld. 
09.Pad met bochten volgen, langs een beekje aan je rechterhand
10.Op driesprong bij bruggetje RD, nu asfaltpad langs een vijver
11.Op een kruising bij een brug met zwanen RA over de brug en direct daarna het meest linkse asfaltpad nemen
12.Op een driesprong links aanhouden
13.Op een kruising bij bank en prullenbak RA, asfaltpad, het gaat over in een klinkerpad omhoog
14.Aan het eind links, een breed asfaltpad
15.Op een kruising bij een bank en prullenbak RD 
16.Op driesprong RD, langs de vijver vervolgen
17.Het eerste pad LA via een houten bruggetje het water over
18.Aan het eind LA en direct daarna op driesprong RD langs Brasserie De Boerderij
19.Je komt uit bij een asfaltweggetje, hier oversteken en even LA
20.Op splitsing naar rechts, direct links aanhouden naar beneden, het grindpad langs de vijver volgen
21.Op een driesprong met beelden aan je linkerhand ga je RD, langs een tweede vijver, het pad gaat omhoog
22.Je komt uit op een asfaltpad en daar ga je LA in de richting van kasteel Zypendaal
*Huis Zijpendaal is aangelegd door de Arnhemse regentenfamilie Brantsen als buitenplaats omstreeks 1762-1764. Deze familie bewoonde dit huis tot 1926. Het werd op dezelfde plek gebouwd als waar het oude huis Zypendaal stond. In 1883-1884 werd het kasteel verbouwd en voorzien van een toren die lijkt op de toren van kasteel Ruurlo. Aan de voorkant werden een vestibule, een balustrade op het dak, en balkons toegevoegd. In 1900 nog werd de Rode Salon gerealiseerd in een nieuwe aanbouw. In 1975 verwierf de Stichting Geldersche Kasteelen het huis in langdurige erfpacht van de gemeente Arnhem, op voorwaarde dat het een culturele bestemming zou krijgen. Het huis werd gerestaureerd en is tegenwoordig het hoofdkantoor van zowel de Stichting Het Geldersch Landschap als de Stichting Vrienden der Geldersche Kasteelen. Het landgoed is vrij toegankelijk en de benedenverdieping van het huis is opengesteld voor publiek
23.Op een kruising RA over een grindpad, je passeert aan je linkerhand het kasteel
24.Op een kruising RD, een pad in de bosrand met aan je linkerhand grasland
25.Op de hoek van het grasland opnieuw RD in de lengterichting van een bankje, nu een pad tussen de velden door
26.Op een kruising LA langs de bosrand, op een kruising bij banken RD
27.Op een Y-splitsing voor een wit hek links aanhouden en direct daarna ook links, je loopt dan in omgekeerde richting langs het grasland
28.Nu neem je het eerste pad rechts naar de asfaltwegen
29.Alle asfaltwegen oversteken en rechtdoor langs een bordje 'Schaarsbergen', een brede eikenlaan
30.Na ongeveer 500 meter kom je rechts langs een elektriciteitscentrale
31.Aan het eind van het pad RA en vrijwel direct daarna het eerste pad LA
32.Je passeert vlak achter elkaar een pad naar links en een pad naar rechts
33.Opnieuw een pad naar rechts negeren, dan neem je het eerstvolgende pad LA
34.Aan het eind LA, nu het eerste pad RA
35.Op een kruising met een breder bospad RD, daarna op een veelsprong rechtdoor
36.Op een kruising vlak voor een witte afsluitboom RA
37.Op een kruising RD, je komt uit bij een asfaltweg
38.Hier even naar links over het fietspad
39.Direct daarna RA de weg oversteken en RD langs een bord 'Schaarsbergen'
40.Op kruising (bij warme bakker) direct daarna ook RD (Het Lage Erf)
41.Op driesprong LA langs een bordje 'doodlopende weg'
42.Bij huisnummer 23 rechts aanhouden over een smal paadje langs de rand van bos
43.Aan het eind van dit pad in het bos LA, direct daarna op een kruising RA 
44.Op een volgende kruising RD, op een Y-splitsing RD 
45.Op een kruising RA, een smaller bospaadje naar beneden
46.Na 100 meter kom je uit op een asfaltpad, hier naar rechts
47.Nu het eerste brede bospad links in de richting van enkele gebouwen
48.Op een breed grindpad voor een parkeerplaats RA, het eerste pad links langs een stenen muur
49.Op kruising rechts en direct met de bocht mee naar links
50.Op driesprong RD, je passeert aan je linkerhand de Oranjerie
51.Waar de grindweg naar links buigt, ga je RA in de richting van een bordje 'Landgoed Warnsborn' 
52.Je steekt een ander pad over en volgt een paadje langs een beekje
53.Je volgt het beekje (tussen twee stenen muren) in de richting van een houten brug, brugje over en RD
54.Aan het eind RA, op een driesprong RD, water aan je rechterhand blijven volgen
55.Op een kruising met aan je rechterhand een stenen brug even RD en direct daarna op een Y-splitsing schuin links aanhouden, bospad
56.Op een driesprong RD
57.Op drie verschillende kruisingen RD, het pad gaat stijgen
58.Boven aangekomen op een splitsing van paden bij een bank RD
59.Naar beneden en je komt uit op een bredere bosweg
60.Hier even naar rechts en direct weer scherp naar links, een smaller pad in de richting van een heideveld
61.Bij een overstapje het draadhek over en volg het pad LA over de hei
62.Loop door tot het eind van het heideveld en ga door een klaphekje
63.Je komt uit in de bocht van een brede zandweg, hier RA
64. Op driesprong met aan je linkerhand een bruggetje RD, een pad naar rechts negeren
65.Op een kruising rechtdoor langs een vijver
66.Na het eerste huis aan je linkerhand (nummer 234) op een splitsing LA, een graspad tussen hoge eikenbomen
67.RD in de richting van een wit hek van het Geldersch Landschap
68.Na het hek asfaltweg oversteken en RD door een klaphek, een brede beukenlaan langs een bordje 'Lichtenbeek'
69.Op eerste kruising LA, een asfaltweg in slechte staat, deze weg steeds vervolgen 
70.Op een driesprong met aan je linkerhand een huis ook rechtdoor, nu een asfaltweg
71.Op een Y-splitsing vóór een huis RD en direct daarna RA, een onverharde weg langs de bosrand
72.Dit pad op de rand van bos en grasland steeds blijven volgen, je passeert een bankje aan je rechterhand
73.Op driesprong daarna pad naar links vervolgen
74.Op een kruising LA, even daarna met de bocht mee naar links
75.Op een driesprong bij een bankje aan je linkerhand rechtdoor, een beukenlaan tussen de velden door
76.Op kruising met een asfaltweggetje RD langs een bordje 'Landgoed Boschveld'
77.Het brede grindpad RD vervolgen, zijpaden negeren, je passeert een theekoepel aan je rechterhand
78.Het pad gaat dalen, op een kruising RA, brede beukenlaan, je passeert een wit afsluithek, asfaltweg oversteken.
79.RD tussen twee witte palen door (Landgoed Mariëndaal), asfaltpad
*Omdat Landgoed Mariëndaal op de flank van de stuwwal ligt en wordt doorsneden door een erosiedal, is het landschap hier flink geaccidenteerd. Van oudsher waren er op Mariëndaal bronnen, die werden uitgegraven tot sprengenbeken om watermolens aan te drijven. 
80.Op driesprong LA, harde weg vervolgen
81.Nu neem je het eerste pad RA naar beneden langs een houten afsluitboom
82.Beneden aangekomen eerste pad LA, beukenlaan
83.Het eerste pad RA omhoog door de berceau, voetgangerssluis passeren
*Voorbij de spreng op Landgoed Mariëndaal is rond 1865 een berceau geplant, die ook wel de ‘Groene Bedstee’ wordt genoemd. Een berceau, oftewel loofgang, is een pad waarlangs aan weerszijden bomen staan, die aan de bovenkant met elkaar verbonden zijn. Zo is als het ware een tunnel ontstaan. Zulke paden werden vroeger speciaal aangelegd voor dames van adellijke families. Zij moesten er zo wit mogelijk uitzien, om zich te onderscheiden van het gewone volk met een bruine getinte huid, ontstaan door het harde werk buiten op het veld. Zo konden de dames van adel in de schaduw van de bomen toch genieten van de buitenlucht. De Groene Bedstee is een voor Nederland uniek grote berceau, oftewel loofgang. Hij dateert uit 1865, is 650 meter lang en wordt gevormd door beuken. De loofgang is onderdeel van Landgoed Mariëndaal en werd vroeger door de dames van het landgoed gebruikt. Hier konden ze hun wandelingetje maken in de schaduw van het bladerdak, waardoor hun huid mooi blank bleef. Dit was destijds een teken van welvaart. Wie op het land moest werken had een bruine huid en verraadde daarmee dat hij hard moest werken voor zijn geld. 
84.Bij bankje met de bocht mee naar rechts, op een driesprong RD, voetgangerssluis passeren
85.Aan het eind van de berceau kom je uit op een kruising, hier scherp LA, je loopt als het ware iets terug
86.Bij de bank direct rechts aanhouden, een breed pad langs de bosrand dat licht gaat stijgen
87.Eerste pad RA, gaat omhoog, je komt uit bij een grindpad en gaat RA
88.Loop voor de brug links met het pad mee, loop links langs het water tot aan de verharde weg
89.Ga hier LA en loop de verharde weg helemaal uit
90.Bij Paddestoel -21091/001 RA, met de weg meebuigen naar links, Heijenoordseweg, over het voetpad parallel aan het spoor
91.Vlak voor de stoplichten de weg naar links oversteken en het tegelvoetpad naar beneden volgen 
92.Weg meebuigen naar rechts, op driesprong RD, de weg langs het spooremplacement blijven volgen, Tormentilstraat, gaat over in Noordelijke Parallelweg
93.Op driesprong met Brouwerijweg RD, nog steeds weg langs het spoor blijven volgen
94.Ter hoogte van de fietsbrug trap af en even verder ben je weer bij terug de ingang naar het Centraal station.

Geen opmerkingen: