Vestingstad Dokkum

Het keerpunt van de Elfstedentocht op het Kleindiep 

‘In 754 werd Bonifatius bij Dokkum vermoord’, wie kent niet dit zinnetje uit de oude schoolboeken. Ook dat het één van de elf Friese steden is, is bekend. Maar daarmee houdt het wel op en is Dokkum voor de meeste mensen en ook voor ons een ‘witte vlek’ en dat is jammer. Want het is één van de eerste beschermde stads- en dorpsgezichten van ons land en het staat tjokvol met monumentale gebouwen. De oude vestingstad van Dokkum is omringd door stadswallen. Deze stadswallen staan bekend als bolwerken. Op zes punten bevinden zich bastions. Op de bolwerken van Dokkum staan de korenmolens De Hoop (1849) en Zeldenrust (1862).

Dokkum had in het verleden vier stadspoorten en het waren de enige ingangen van de vestingstad. Vroeger weerklonk dagelijks letterlijk om 21.50 uur de avondklok als waarschuwing dat de poorten gingen sluiten. Mensen buiten Dokkum hadden dan nog tien minuten tijd om naar binnen te gaan. Het was het signaal voor iedereen die zich op dat moment in de omgeving bevond dat zij om 22.00 uur binnen de stadspoorten moesten zijn. Om die historie in ere te houden worden nog steeds elke dag tien minuten voor ‘sluitingstijd’ de klokken geluid.

Tijdens de elfstedentocht komen de deelnemers de binnenstad van Dokkum binnen op Het Kleindiep. De schaatsers moeten onder de boogvormige brug (Bontebrug) door, om hun stempel te halen. Bij de stempelpost op het Kleindiep bevindt zich het keerpunt, waarna de schaatsers het laatste stuk terug over de Dokkumer Ee richting Bartlehiem en Leeuwarden opgaan. Ter herinnering aan dit keerpunt is een bankje geplaatst in de vorm van een Friese doorloper. Hier recht tegenover staat het Raadhuis en rechts ervan, aan het begin van de winkelstraat, is het wapen van Dokkum in klinkers gelegd.

Eén van de huidige monumentale gebouwen is de Waegh dat oospronkelijk in 1754 als waaggebouw werd gebouwd. Tegenwoordig is het een Grand Cafe en hier maken we tijdens onze tocht dan ook graag gebruik van. Even verderop staat midden op het Marktplein als blikvanger de moderne IJsfontein, één van de elf fonteinen die in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 in alle Friese steden werden geplaatst. Het moet een verbeelding voorstellen van een ijsschots in de Waddenzee. Het is een koperen werk dat wordt bedekt met een ijslaag. Hij moet zowel in de winter als in de zomer ijs produceren en het is dan ook een 'vreemd' gezicht om met temperaturen van begin 20 graden dit zo te zien. We lopen langzaam terug naar onze auto die we geparkeerd hebben op de parkeerplaats met de toepasselijke naam 'Harddraverspark', al gaat het vandaag allemaal wat rustiger.

De IJsfontein