dinsdag 25 april 2017

Route 36: Rheden - Posbank (zwarte route)

In de afgelopen jaren heb ik veel routes door het prachtige Achterhoekse landschap gelopen en een aantal hiervan wil ik graag met jullie delen. Ik probeer de komende tijd iedere maand een route hieraan toe te voegen, uiteraard ook geschikt om te wandelen. Opmerkingen of aanvullingen hoor ik graag.

Vandaag de 36e route uit deze serie: Rheden Posbank (zwarte route). Een route door het landgoed Heuven, langs de schaapskooi en over de heideheuvels naar Paviljoen de Posbank. Met af en toe een flinke klim of daling. Op het hoogste punt word deze inspanning ruimschoots beloond. Geniet bij helder weer van het prachtige uitzicht op het Herikhuizerveld en het IJsseldal. Het startpunt is Bezoekerscentrum Veluwezoom. Ga er nu of na het lopen van de route even binnen! Bekijk de mooie expositie, de leuke winkel en de gezellige tekenhoek en neem een kijkje bij de VVV-post en de brasserie in dit fraaie boerderijencomplex. Bij mooi weer zit je heerlijk op het terras achter de brasserie. Je vindt er ook een picknickwei en speeltuin. Deze route is prima zonder kaart te lopen; je volgt de zwarte pijltjes vanaf het bezoekerscentrum.

Route 36: Een route door het landgoed Heuven, langs de schaapskooi en over de heideheuvels naar Paviljoen de Posbank
Afstand: 5,5 kilometer
Start: Bezoekerscentrum Veluwezoom Heuvenseweg 5a – 6991 JE Rheden
Bewegwijzerd: Ja, door middel van zwarte pijltjes
Afkortingen: LA Linksaf, RA rechtsaf, RD rechtdoor
Foto's van de route: fotoalbum
GPX bestand van de route
Laatst aangepast: 25 april 2017
Klik hier voor alle wandel- en hardlooproute's in de omgeving van Aalten

Landgoed Heuven

De landerijen en de bossen hoorden bij het landgoed Heuven dat eind vorige eeuw werd bewoond door de familie Wurfbain. Een welgestelde Amsterdamse bankiersfamilie. Het landhuis zelf is in 1940 afgebroken, maar de twee imposante lindes, waarmee eigenaren hun gebieden accentueerden, zijn nog altijd te zien. Opvallend is de hoge ondergroei van adelaarsvarens die mineraalrijke maar humusarme bodems verkiezen. De grond van het voetpad is okergeel; hier is een lössbodem aanwezig. Ook het koetshuis uit 1861 met de karakteristieke paardenhoofden aan de gevel dateert nog uit de tijd van de Wurfbains. De vele exotische bomen en de rododendrons laten zien dat we met een landgoed te maken hebben.

Noorse huisje

Het bruin gelakte houten huisje werd bewoond door Catharina, de kleindochter van de heer Wurfbain. Het huisje is een traditionele Noorse ‘stabur’. Haar vader had dit als een bouwpakket gekocht op de tentoonstelling met toegepaste kunst (1903) in Arnhem bij het Musis Sacrum. Catharina Wurfbain stond bekend als een ondernemende vrouw. Ongebruikelijk voor haar tijd: ze maakte verre reizen, hield van de jacht, en reed op een Harley Davidson, die ze op 18-jarige leeftijd van haar vader cadeau kreeg. In 1939 liet ze het grote landhuis Heuven afbreken. Het werd te kostbaar in onderhoud. Na haar dood is ze begraven in de tuin van het Noorse huisje.

Schaapskooi

Links zie je in de hoek van de weide een schaapskooi met rieten dak. Schapen waren vroeger een onmisbare schakel in het landbouwsysteem. Schaapskooien waren eigenlijk primitieve mestfabriekjes. De schapen graasden overdag op de heide maar ontlastten ’s nachts in de stal. Als er te veel mest op de grond lag werd er een laag heideplaggen opgelegd. Op den duur ontstond er een dikke laag potstalmest die over het bouwland kon worden verspreid. Voor de bemesting van 100m2 akkergrond was een oppervlak van 1000m2 heidegrond nodig om schapen te laten grazen. Dat is tien keer zoveel! Neem gerust een kijkje bij de kooi. Het grootste deel van het jaar graast de kudde overdag op de hei. Op woensdag en zondag kun je de schapen vaak ‘thuis’ bij de kooi aantreffen.Aan het einde van de schapenweide ga je via het klaphek door het wildraster omlaag. Het raster voorkomt dat de vele wilde zwijnen van de Veluwezoom bouwlanden omwroeten. Edelherten en reeën, die hier ook voorkomen, kunnen gewoon over het raster springen. Bij schemer of op een rustig tijdstip kun je onderweg oog in oog komen te staan met groot wild. Anders ontdekt je misschien hun sporen? Omgewroete aarde wijst op zwijnen die met de neus hun maaltijd verzamelen: eikels, groene plantendelen, of insecten(larven). Als je het bos uitkomt zie je de glooiende heide, die rijk is aan dieren en planten. In de broedtijd is altijd wel het deuntje van de geelgors te horen of het schelle miauwen van de buizerd. Wie geluk heeft, kan hier op warme zomeravonden de boomvalk op libellen zien jagen. En op het wandelpad zijn altijd wel mestkevers bezig de uitwerpselen van de grote grazers naar hun zelfgegraven voorraadkelders te rollen. Ook de zonminnende zandhagedis en levendbarende hagedis kun je hier zien of horen wegritselen.

Stuwwallen door ijstijd

De wandeling voert door een van de grootste aaneengesloten natuurgebieden van Nederland (5000 ha.). Voor Nederlandse begrippen is er veel reliëf. Dat komt door dit gebied is ‘vormgegeven’ tijdens de laatste twee ijstijden uit het Pleistoceen. Ongeveer 200.000 jaar geleden schoof het oprukkende ijspakket vanuit Scandinavië complete landmassa’s voor zich uit waardoor stuwwallen ontstonden. Na het ijs kregen smeltwater en wind vrij spel. Het landschap werd uitgesleten en raakte bedekt met zand. Daarbij is het grofste zand terechtgekomen op de toppen en hellingen waar het het hardst waait. In de luwten vielen juist de fijnste bodemdeeltjes, waardoor hier de vruchtbare lössbodem kon ontstaan. Op deze bodem liggen vaak landbouwgronden.

Posbank

Het hoogste punt is bereikt. Je komt uit bij de Posbank: een stenen bank die in 1918 is geplaatst, met een prachtig uitzicht. Je kijkt hier kilometers ver over het Herikhuizerveld en het lager gelegen IJsseldal. Vanaf hier kun je op heldere dagen Montferland zien liggen. Het monument is opgericht ter ere van G.A. Pos die toen de ANWB leidde en vele Nederlanders de schoonheid van hun eigen land liet ervaren. In de volksmond heet het omliggende gebied sindsdien ook ’Posbank’. Aan de overkant van de weg vindt je het bijzondere ontwerp van Paviljoen De Posbank. Het gebouw van architect Mastenbroek is met duurzame materialen gebouwd: de dragende constructie van boomstammen, blankhouten kozijnen en een plafond van houtsnippers. Het gras op het dak en veel isolatie zorgen voor een laag energieverbruik. Bij de exploitatie wordt ook aan duurzaamheid gedacht. Zo spoelt het toilet door met regenwater.

Koepel de Kaap

Ooit hebben er diverse koepeltjes op de Veluwezoom gestaan. Koepel de Kaap was rond 1900 een eenvoudige schuilplek: een rieten dakje dat leunt op acht houten palen. Daar konden wandelaars uitkijken over de open heide en het stuifzandgebied. De koepel heeft in de loop van de tijd diverse gedaanteverwisselingen ondergaan. In de Tweede Wereldoorlog is de koepel beschadigd geraakt. Vlakbij zou een Engels vliegtuig zijn neergestort, maar de exacte plek is onbekend. Van oudsher is de Veluwezoom al een geliefde plek voor dagjesmensen en natuurliefhebbers. In de jaren ’50 is het een populair uitstapje met het gezin: gezellig picknicken op de heide.

Eindpunt

Je bent bijna aan het einde van de route. Geniet nog even na bij een kopje koffie in Brasserie Veluwezoom of kijk nog even rond in het Bezoekerscentrum.

Geen opmerkingen: