Route 30: 's-Heerenberg - Witte Pater tocht

In de afgelopen jaren heb ik veel routes door het prachtige Achterhoekse landschap gelopen en een aantal hiervan wil ik graag met jullie delen. Ik probeer de komende tijd iedere maand een route hieraan toe te voegen, uiteraard ook geschikt om te wandelen. Opmerkingen of aanvullingen hoor ik graag. 

Vandaag de 30e route uit deze serie: 's-Heerenberg - Witte Pater tocht over het Landgoed van Huis Bergh en door het Bergherbos. De paters kwamen in 1937 als bewoners van het klooster, nu Gouden Handen, in 's Heerenberg wonen. Zij werden Witte Paters genoemd omdat de paters, om hun band met Afrika te tonen een boemoes (een witte Arabische klederdracht) en een rode fez droegen. De paters werden opgeleid om missionaris te worden in Afrika. Toen de paters het klooster in 1958 definitief verlieten hebben zij hun Afrikaanse collectie overgedragen aan het Afrika museum in Berg en Dal. De paters waren verplicht om elke dag een wandeling te maken. Dit gebeurde altijd in groepjes van oneven personen. Veel oudere Stokkummers herinneren zich het beeld van de vuurrode hoofddeksels boven de goudgele graanvelden op de Stokkumse heuvels. Tijdens hun wandeling hadden de paters altijd een 'huis van God' (kerk) in het zicht, dit moest de paters wijzen op hun heilige missie.

Route 30: Een route over het Landgoed van Huis Bergh en door het Bergherbosch
Afstand: 9.9 kilometer
Start: Parkeerplaats bij Gouden Handen Emmerikseweg 13 - 7041 AV 
's-Heerenberg
Bewegwijzerd: Nee
Afkortingen: LA Linksaf, RA rechtsaf, RD rechtdoor
Foto's van de route: fotoalbum
GPX bestand van de route
Laatst aangepast: 21 november 2020
Klik hier voor alle wandel- en hardlooproute's in de omgeving van Aalten

01.Start vanaf de parkeerplaats bij Gouden Handen
*Gouden Handen was van 1975 tot 1999 het grootste creativiteitscentrum voor amateurs ter wereld en was gevestigd in een voormalig Patersklooster. Achter het gebouw bevindt zich de geheel gerestaureerde statietuin, zeker de moeite waard om te bezoeken.
02.Bij het verlaten van de parkeerplaats RA, steek gelijk de weg over in de richting van grenscafé de Peer
*Grenscafé de Peer was een belangrijke uitvalsbasis voor smokkelaars en met de Marechaussee als buren leverde dit wel eens hilarische momenten op. Zo werd een vrij corpulente dame 'die echt helemaal niks had aan te geven', door de dienders bij de kachel gezet. Na een tijdje dreef de boter van haar af en was deze dame 10 kilo lichter.
03.Na café de Peer LA, zandweg in (Landgoed Huis Bergh)
04.Tweede pad RA, de wal op in de richting van kasteel Huis Bergh
*Kasteel Huis Bergh behoort tot de grootste kastelen van Nederland . De bouwgeschiedenis gaat terug tot de 13e eeuw.
05.1e zandpad LA naar beneden (De Plantage)
06.Direct bij kruispunt van zandwegen RD
07.Na de tuin met het vijvertje en de twee zuilen, tweede zandpad RA
08.Einde pad T-kruising voor wijngaard 't Bergherbosch LA
09.Einde zandweg, asfaltweg oversteken (Molenberg)
10.Na de molen LA, klein paadje tussen de weilanden in (Möllepaedje)
*Düffels Möll, een molen op de 30 meter hoge Möllebult. De windkorenmolen van de familie Düffels dateert uit 1861 en werd gebouwd op grond die De Windslag heet. Vanaf 1922 was er alleen een molenromp, zonder wieken, en werd hier elektrisch gemalen. In de jaren 1985-1987 is de Düffels Mölle gerestaureerd. Het Möllepaedje is een zeer oud voetpad, gebruikt als kerkpad naar de kerk in 's-Heerenbergh voor 1915, toen Stokkum nog geen kerk had. Tevens pad van het dorp naar de molen, waar men brood haalde of met de kruiwagen zaad bracht om te malen.
11.Einde pad recht oversteken (Rozenkampsweg)
12.Op splitsing RA (Suitbertusstraat)
13.Op T-kruising LA (Pastoor van Sonsbeeckstraat)
14.Eerste weg RA (Hagelcrijsweg)
15.Bij splitsing links aanhouden (Sint Isidorusstraat)
*Een hagelkruis werd geplaatst en gewijd na misoogst door hagel of storm. Hagelkruisen komen voor in de Liemers, Nederrijngebied, Brabant en Limburg. Stokkum had tot begin 17e eeuw een hagelkruis, dat in de reformatie verdween. In 1994 is als herinnering dit exemplaar gebouwd aan de rand van het akkerbouwgebied Het Veld, vroeger de graanschuur van het dorp. Met het groter worden van het dorp in de 15e eeuw nam de behoefte toe aan landbouwgrond en voortdurend werden de woeste stukken grond in cultuur gebracht.
16.In de bocht, bij de Stilleweg, de asfaltweg links blijven volgen
17.Eerste zandweg, bij huisnummer 8, RA (Hulzenbergseweg)
18.Met de bocht naar rechts meelopen en een eind verder op de kruising LA, richting verkeersbord 'fietspad'
19.Eerste mogelijkheid RA (dit is na ongeveer 150 meter), voor grote eik bij slagboom (Bergherbos) en loop langs de bosrand
20.Bij picknicktafel, op driesprong Hulzenbarg, RA de heuvel af
21.Op de T-kruising RA, zandweg langs bomenrij rechtdoor blijven volgen
22.Op de 5-sprong, aan de andere kant van het verharde fietspad, het linker zandpad volgen (Botterweg)
*Boeren brachten hierlangs hun boter en eieren naar de markten in de omgeving.
23.Op kruising van zandpaden RD
24.Einde van de weg LA (Kastanjelaan)
25.Direct RA (Dennenweg)
26.Op kruising van zandpaden RD
27.Op kruising RA (Vossenweg), langs de Gasthuusbult 
*Gasthuusbult en Gasthuusbos waren vanouds eigendom van de Gasthuisstichting in 's-Heerenberg. Het eeuwenoude Gasthuis Sint Gertrudis kreeg veel schenkingen, belegde in grond en verstrekte, toen er nog geen banken waren, ook leningen uit sociale bewogenheid
*Na het 'Schwarzwald' huis vind je aan de rechterzijde het oude Burgers dierenpark. Op deze plek is op 30 maart 1913 Burgers Zoo gestart. In 1923 verhuisde het park, vanwege de moeilijke bereikbaarheid, naar haar huidige locatie in Arnhem.
28.Aan het einde van de zandweg op de splitsing RA, het trottoir rechts blijven volgen
29.Direct na het bord einde bebouwde kom 's-Heerenberg LA, Kruispad tussen de akkers in
30.Verharde weg oversteken, pad blijven volgen
31.Einde pad de weg oversteken en bij het hek het bos in
32.Aan het einde van het pad door het hek en ga LA de zandweg in
33.Bij de slagboom RD, Landgoed Huis Bergh
34.Op kruispunt van zandpaden LA, richting kasteel Huis Bergh
35.Op splitsing links aanhouden, het heuveltje op
36.Op kruispunt ter hoogte van het trappetje en de kerk RD
37.Einde pad op de wal RA bij café De Snor
*Het Stadsplein is in 2014 geheel opnieuw ingericht, er zijn verschillende leuke terrassen en winkeltjes.
38.Bij de kerk RD, richting kasteel Huis Bergh
39.Voor het kasteel LA ('s Gravenwal)
40.Op kruising RA (Oudste Poortstraat)
41.Weg naar rechts negeren en bij de volgende kruising RA (Walsteeg)
42.Voor de wachttoren LA het paadje in
*Behalve de twee stadspoorten, de Aildstad Poort en de Meulle Poort, stonden er op de stadsmuren vijf grotere en elf kleinere torentjes. Eén van de kleinere torentjes, de jachttoren, is na de oorlog 1940-'45 hier aan de Walsteeg op een 15de-eeuws fundamentherbouwd.
43.Einde paadje LA
44.Na grenscafé De Peer RA
*Voordat de Europese Akte getekend werd in 1986, dat vrij verkeer van kapitaal, goederen en personen regelde, moesten alle goederen die Nederland verlieten en binnen kwamen 'ingeklaard' worden. Er stonden vele inklaringskantoortjes bij de grens en elke vrachtwagen moest hiervoor een lange stop inlassen. Dit betekende een geweldige vraag naar gehaktballen en gebraden karbonades in het cafe. Ook werden er 's morgens voor schooltijd al meer dan 200 spiegeleieren gebakken voor de hongerige chauffeurs.
45.Bij de parkeerplaats LA